Hoe kun je vanuit energieperspectief woningen het efficiëntst verduurzamen voor elektriciteit en voor warmte? Voor deze vraag koppelde woningcorporatie WoonFriesland twee partijen aan elkaar: stichting Wocozon en Bouwgroep Dijkstra Draisma. “Als stichting van en voor woningcorporaties richten we ons op het genereren van lage energielasten voor huurders van sociale huurwoningen”, vertelt Wocozon-oprichter en directeur Roland van der Klauw. “Toen we die vraag hoorden, verbaasden we ons erover dat elke woning over zijn eigen energiesysteem beschikt. We vroegen ons af of het niet verstandiger is om de woningen in een blok als een gezamenlijk energiesysteem te zien. Dan kun je samen energie opwekken, gebruiken en opslaan.”
Dit heeft geresulteerd in het nieuwe concept ‘Buurblok’, een joint venture van Wocozon en Bouwgroep Dijkstra Draisma. Het Friese bouwbedrijf zorgt in zijn fabriek in Dokkum voor geïndustrialiseerde woningen met een lage warmtevraag, de stichting zorgt voor het energieconcept. Met als doel: het aanbieden van wonen als dienst. “Het voornaamste is dat de woningen op één kadastraal stuk grond met één eigenaar moeten komen, zonder dat er leidingen over de openbare ruimte gaan. Anders zouden wij als eigenaar ineens energieleverancier worden en dan gaan weer nieuwe wetten en regels gelden”, legt Van der Klauw uit. “Het stuk grond vonden we in de wijk Techum in Leeuwarden, waar een voorlichtingslocatie over deze nieuwgebouwde wijk vrijkwam. Daarbij gaf de gemeente aan open te staan voor vernieuwing op het gebied van energievoorziening en woningcorporatie WoonFriesland liet weten in ons concept te geloven. Wij verhuren de tien Buurblok-woningen inclusief energiesysteem aan deze corporatie voor een vast bedrag, met daarbij ook het volledige onderhoud. Zo heeft een woningcorporatie hier geen omkijken naar.”
Doorstroming dankzij Buurblok
Door met Buurblok te richten op de lage middenhuur konden stichting Wocozon en Bouwgroep Dijkstra Draisma niet alleen bewoners voor de tien woningen kiezen, maar woningcorporaties ook helpen bij de doorstroming, vertelt Roland van de Klauw van Wocozon. “Corporaties hebben niet de financiële middelen om goed voor het lage middenhuursegment te kunnen bouwen, dat zit niet in hun modale ruimtes. Wij richten ons juist met ons concept op de lage middenhuur. Hierdoor dragen we eraan bij dat sociale huurwoningen vrijkomen voor mensen die deze woningen nodig hebben.” De huur van een Buurblok-woning met een totaal woonoppervlak van zo’n 100 vierkante meter, inclusief energiekosten en gebruik van een deelauto, kost zo’n 910 euro per maand. Van dit bedrag gaat naar verwachting op jaarbasis 300 euro aan energiekosten af. Aanvankelijk was de bedoeling om met Buurblok te richten op het sociale huursegment, maar door een uitspraak van de Hoge Raad is dit voorlopig niet meer mogelijk, geeft hij aan. “Deze uitspraak van begin dit jaar ging over de kosten van warmte-installaties. Bij het aanleggen van een warmtenet voor een bepaalde groep huurwoningen mogen de kosten voor het warmtenet niet meer onder de Warmtewet in rekening worden gebracht. Alleen de werkelijke kosten voor opwekking mogen worden verrekend. Hierdoor is er bij sociale huurwoningen geen ruimte om investerings- en onderhoudskosten van een warmtenet te verrekenen.” In haar uitspraak gaf de Hoge Raad aan dat de wetgever hiervoor een oplossing moet bieden.
Woonwijken
Wocozon en Dijkstra Draisma hebben grote verwachtingen van Buurblok de komende jaren. “Het heeft juridisch drie jaar gekost om dit concept uit te denken, met name door de wetgeving op energiegebied”, legt Van der Klauw uit. “Er ligt nu een ontwerp en dankzij de financiering van Rabobank kunnen we opschalen. Het kan snel gaan, want dankzij de zogeheten droogstapelsysteem van Dijkstra Draisma wordt er één woning per dag geplaatst. De afbouw duurt dan nog drie tot drie weken per woning.” Daarbij weet hij dat woningcorporaties geïnteresseerd zijn. “Na de meivakantie hebben we een evenement georganiseerd, waarbij woningcorporaties een kijkje konden nemen. Toen bleek dat de belangstelling van andere woningcorporaties best groot was. Ons doel is om dit jaar de opdracht te krijgen om nog enkele tientallen Buurblok-blokken van tien woningen neer te zetten. Komende jaren willen we voor enkele honderden woningen zorgen, om vervolgens complete woonwijken te kunnen realiseren. Voor de toekomst heeft WoonFriesland bijvoorbeeld aangegeven dat ze 10 procent van haar nieuwbouwinvesteringen in de periode 2032-2032 uit Buurblok-woningen wil laten bestaan.”
